Сәхнә куркуы - универсаль тәҗрибә, ул көндәлек сөйләшүчеләрдән башлап, Зендая кебек танылган шәхесләргә кадәр барлык кешеләргә тәэсир итә. Аның тамырларын аңлау һәм стратегияләр өйрәнү, бу борчылуны искиткеч чыгышларга әйләндерергә ярдәм итә ала.
Сәхнә куркуының универсальлеге
Һич югында мондый хәлне күз алдына китерегез: сез сәхнә артына баскансыз, йөрәге сезнең өчен барабан ролен уйный, алакларыгыз тир белән йомшарган, һәм башыгыз эспрессо эчкән беләк сыман йөгереп китә. Бу сезгә танышмы? Сәхнә куркуы клубына рәхим итегез – бу, чыннан да, аеруча танылган шәхесләр, шул ук Зендая кебек, аерым тотынучыларны узып китми. Сез ТЭД сөйләвен тәкъдим итәргә, Бродвейда чыгыш ясарга яки гади генә бер җыелышта сүз катарга әзерлек иткәндә, корткалар сизелерлек кыенлаша ала. Ләкин куркуны кичермәгез! Иң яхшы сөйләүчеләр, хәтта сезнең яраткан актрисагыз, бу куркуны ялтыраган чыгышларга әйләндерүнең серләрен ачыклады. Хәзер инде безнең өчен бу серләрне ачыклап, сәхнә куркуын ничек җиңәргә ярдәм итәчәк.
Сәхнә куркуын аңлау
Сәхнә куркуын җиңү өчен, безгә аның сәбәпләрен аңларга кирәк. Сәхнә куркуы, яки чыгыш ясау куркуы, спектакль яки сөйләшү үткәрү алдыннан яисә вакытында көчле курку һәм нервозлыкка әверелә торган социаль курку формасы. Бу сезне сүзләр белән буталырга, төп моментларыгызны онытып калырга яки, иң көчле очракларда, калтырап яисә тош багыну кебек физик симптомнарны тудыручы тойгылар.
Психологик яктан, сәхнә куркуы – бу тәнкыйтьләнү куркынычы һәм яхшы чыгыш ясарга теләк. Бу – эволюция җавабы, безнең ата-бабаларыбыз шоксыз чыгыш ясау өчен кирәк булган, ә яңарак вакытларда җәмгыятькә чыгулар гомер өчен хәвеф-хәтәр түгел, ләкин аңлы булмаган рәвештә, безнең миебез барыбер аны шуннан китерә.
Зендааның сере
Зендааның җитештерүеннән бер кагыйдәне алыйк. Бу күпкырлы актриса кызыл коверларда, хәбәрләргә һәм сансыз интервьюларда матурлык һәм хәрәкт белән күзгә ташлана. Шулай булгач, ул сәламәт нервозлык белән ничек идарә итә?
Зендаа үзенең уңышын бөтенләй әзерләнү һәм киңәшләрен үзгәртергә үзара бәйле. Ул бөтен материалны тулысынча белүнең мөһимлеген ассызыклый, бу ышанычны арттыра һәм куркуны киметә. Моннан тыш, ул психологик техникаларга, мәсәлән, тирән сулыш алу һәм күз алдына китерү аша үзен тоту өчен концепцияләрне куллана.
«Без барыбыз да кайчак нервоз булабыз,» - дип бүлешә Зендаа, - «мәкыларымны танып һәм аларны уңай энергиягә әйләндереп, минем өчен иң яхшы итеп чыгыш ясарга ярдәм итә».
Аның подходы иң мөһим стратегияне ассызыклый: әзерлек һәм менталь бәхетсезлек куркуны көчле чыгыш коралына әйләндерә ала.
Иң яхшы сөйләүчеләрнең иң яхшы киңәшләре
Дөнья буйлап иң яхшы сөйләүчеләр сәхнә куркуы белән эш итүнең уникаль ысулларыннан файдалансалар да, берничә гомум стратегия аерылып тора:
Нервоз энергияне кабул итегез
Күп кенә сөйләүчеләр, танылган мотивацион сөйләүчеләр Тони Роббинс кебек, нервоз энергияне күтәренкелек итеп карыйлар. Куркуны хис-кичерү белән кабул итеп, сез бу энергияне чыгышыгызны яхшырту өчен куллана аласыз.
Практика, практика, практика
Кабатлау – ул төп фактор. Уңышлы сөйләүчеләр, мәсәлән, Брене Браун, материалны гына түгел, ә чыгышны да онытмыйча өйрәнергә киңәш итәләр. Бу мускул хәтеренә ярдәм итә һәм билгесезләр турында куркуны кими.
Аудиториягез белән бәйләнеш булдырыгыз
Аудиториягез белән яхшы мөнәсәбәтләр кору куркуны шактый киметергә мөмкин. Сөйләүчеләр, мәсәлән, Саймон Синек шәхси хикәяләр уртаклашу яисә риторик сораулар сорау аша бәйләнешне булдырырга омтыла, бу тәҗрибәне интерактиврак һәм азрак куркыныч итә.
Күз алдына китерү техникалары
Күз алдына китерү – көчле корал. Сөйләүчеләр камерасы белән хәрәкәт итү һәм уңышлы тәкъдимне күзаллау өчен тизәйткечләр кулланалар, бу уңай менталитет булдыруда файдалы.
Кечкенә башла
Уңайлы рәвештә ышаныч үстерү процессын җиңеләйтә ала. Кечкенә аудиторияләрдә яки формаль булмаган урынында башлау сәләтләрегезне шактый арттыра ала.
Сәхнә куркуының психологик аналитикасы
Сәхнә куркуының психологик нигезләрен аңлау, сезгә аны нәтиҗәле контрольдә тотарга мөмкинлек бирә. Менә кайбер төп анализлар:
Көрәш яки качу инстинкты
Сәхнә куркуы тәннең көрәш яки качу инстинктын уята, адреналин һәм кортизолны чыгара, бу аны табигый куркынычка каршы торып яки качып китәргә әзерли. Бу реакция гомере өчен куркыныч вакытларда файдалы, ләкин җәмәгать алдында сөйләү вакытында, ул еш кына уңайсызлык тудыра.
Когнитив бәяләмә теориясе
Бу теория, ситуациягә карата күз уңыннан чыгып, сезнең эмоциональ реакциягызны билгели. Әгәр дә сез җәмәгать алдында сөйләүне куркыныч дип санасаңыз, куркуның артуы ихтимал. Киресенчә, бу мөмкинлек буларак карау куркуны киметә ала.
Үз-үзеңә ышану
Сезнең сәләтләрегезгә ышану яисә үз-үзеңә ышану сәхнә куркуын контрольдә тотуда мөһим роль уйный. Югары үз-үзеңә ышану түбәнрәк курку дәрәҗәсенә һәм яхшырак чыгышларга китерә ала.
Социаль бәяләмә куркуы
Башка кешеләр тарафыннан негатив бәяләнү куркуы сәхнә куркуының өстен сәбәбе булып тора. Күпчелек аудиториянең ярдәмчел һәм аңлаучан булуын аңлау, бу куркуны киметергә ярдәм итә ала.
Юморны куркуны киметү коралы итеп кабул итү
Юмор – бу гади бер кулланыш һәм беррәттән, курку белән идарә итү өчен көчлеген на гүзәл намус. Сезнең чыгышларыгызга юмор кертүнең берничә файдасы бар:
Стрессны киметү
Уйнау, адреналин чыгара, тәннең табигый стресска каршы тору җитештерүче. Яхшы кулак белән шаярту яки җиңел комментарий, сезнең һәм аудиториягезнең ял итүен ярдәм итә ала.
Мөнәсәбәтләр төзү
Юмор сез һәм аудиториягез арасында бердәмлек хисен формалаштыра, мохитне уңайлы һәм формаль булмаган итә.
Игътибарны юнәлту
Юмор куллану игътибарны куркуыгыздан читкә алып, уртак көлке мәйданга юнәлтергә ярдәм итә.
Искиткечлекне арттыру
Юмористик контент хәтердә күбрәк кала, сезнең төп хәбәрләр аудиториядә чыгыш тәмамланганнан соң да сакланып кала.
Ләкин юморны дөрес итеп куллану мөһим. Мисалсыз шаярту яки мәжбүри юмор куркыныч белән арттыргыч була, аудиторияне диярлек ераклаштыра һәм стрессны арттыра. Төп пункт – мәгънәле булу һәм юмор сезнең хәбәрегез белән берләшүе.
Сәхнә куркуын җиңү өчен практик адымнар
Хәзер без стратегияләрне һәм психологик аналитиканы күзләп чыктык, практик алардан файдаланыйк. Сезнең сәхнә куркуыгызны җиңәргә һәм иң яхшы чыгыш ясарга ярдәм итәр өчен менә практик адымнар:
1. Тулысынча әзерләнегез
Гаҗәеп оешканлык көч. Материалны тулысынча өйрәнегез. Күп мәртәбә ребятагызны укыгыз, һәм кәгазь белән яки үзегезне төшереп, үсеш мөмкинлекләрен ачыклау өчен практика ясарга тырышыгыз.
2. Фикерләрне тоту һәм ял итү техникаларын практикалагыз
Көндәлек рәвештә тирән сулыш алу, медитация яки прогрессив мускулды бетерү кебек техникаларны берләштерегез. Бу техникалар нерв системагызны тынычландырып, сәхнәгә чыгу алдыннан уйларыгызны үзләштерергә ярдәм итәчәк.
3. Уңышка күз алдына китерегез
Уңышлы чыгыш ясаванı күз алуда махсус вакытны үткәрегез. Сезнең ышанычлы сөйләвегез, аудиториянең уңай итеп җавап бирүе һәм барысы да рәт-рәт булып үтәрлек итеп күз алдына китерегез. Бу уңай хисләр ышанычыгызны күтәрә һәм куркуны киметә ала.
4. Кечкенәдән башлагыз һәм дәрәҗә буенча арттырыгыз
Кечкенә, уңайлы урыннарда сөйләшергә башлагыз, аннары зур аудиторияләргә күчегез. Бу даресәгендә ышанычыгызны тәртипкә китерергә һәм курку чыгару сигналларын киметергә ярдәм итә.
5. Хәбәрегез турында уйланыгыз, үзегез турында түгел
Күзәтүегезне ничек кабул ителүне уйлаудан, сезнең аудиториягә биргән кыйммәтегезгә күчерегез. Сез җиткерергә теләгән хәбәр турында һәм аның аудиториягә тәэсир күрсәтүе турында уйлагыз.
6. Сөйләү өчен алдынгы ритуал әзерләгез
Һәр сөйләшү алдында ничектер ритуалы булдырыгыз. Бу, мәсәлән, җепселлекне киметү, тирән сулыш алу, төп моментларыгызны карау яки тынычланыш музыкасын тыңлауны үз эченә ала. Ритуал сиземне зарыкка узып бару өчен урыннарны тәчәлли.
7. Аудитория белән аралашу
Чыгышның башында аудитория белән ниндидер төр аралашу уздырыгыз. Сораулар сорагыз, аларны искә алу, диалог кору. Бу ихтыя җиһазлануны күбрәк сөйләшергә, куркыныч түгел итеп күренергә ярдәм итә.
8. Төзәтелмәс хата үткәрүне кабул итегез
Сезнең хата ясарлыгыгызны кабул итәргә тырышыгыз. Төзәтелмәслек – ул реаль максат түгел, һәм хата чыгарырга рөхсәт бирү, басымны бетерергә ярдәм итә. Истә тотыгыз, тәҗрибәле сөйләүчеләр дә еш кына чалалар, ләкин аудитория тарафыннан күп очракта игътибар ителми.
9. Плюралы фидбек эзләгез һәм өйрәнегез
Сезнең чыгыштан соң конструктив фидбек эзләгез. Нинди әйберләрнең эшләвен һәм эшләмәгәнен аңлап, сез киләсе чыгышлар өчен яхшырак булырга ярдәм итәчәк.
10. Профессиональ ярдәмгә мөрәҗәгать итегез
Әгәр сәхнә куркуы сезнең производительностьны җитди рәвештә йогынты ясый икән, психологка яисә җәмәгать алдында сөйләү белгеченә мөрәҗәгать итү медицина ярдәме күрсәтергә мөмкин. Когнитив-типлы терапия (КГТ) шикелле техникалар негатив хисләрне яңача комментарий итәргә һәм куркуны киметергә ярдәм итә.
Сезнең сөйләшү сәяхәтегездә юморны кертү
Доктор Радҗ Пател буларак, куркуны киметүдә һәм сөйләшү тәҗрибәсен яхшыртуда юморның ролен бик зур итеп бәялим. Юморны берләштерү, сезнең чыгышыгызны гүнеш нәтиҗәле итүгә генә түгел, ә шәхси куркуны да киметүгә ярдәм итә. Башлап, җиңел хикәяләр яисә үз-үзегезне шаяртуны кертегез, алар сезнең шәхесегез белән тагын да бәйләнгән.
Зендааның методын хәтерләгез – нервозлыгыгызны бер көлкеге сигезегез. Мәсәлән, "Әгәр минем монда тирләп утырганымны күрәсез икән, бу сез кебек үзендә нервоз иде!" дип әйтү, сезне кеше коллективы итә, бәйләнеш үстерә һәм тынлыкны таркатырга ярдәм итә.
Юмор чын һәм табигый булырга тиеш. Мисаллы шаярту сезнең хәбәрегезне бойлыкка гаризә булып, куркуны арттыра ала. Сезне чыннан да көлдергән нәрсәләрне табыгыз һәм аны аудиториягез белән бүлешегез. Бу, сезгә күңелне елмаеп, аудиториягезгә дә аерым һәвәсле һәм хәтердә калачак тәҗрибә.
Йомгаклау: Ышаныч белән Сәхнәгә күчегез
Сәхнә куркуы катлаулы дошман, әмма аны җиңү дә мөмкин. Аның тамырларын аңлап, Зендаадан иң яхшы сөйләүчеләрнең стратегияләрен үзләштереп, юморның көчен кертеп, сез куркуны искиткеч чыгышлар өчен катализатор итеп үзгәртә аласыз.
Һәр зур сөйләүче бер урында башланганын онытмагыз. Алар кичереп, nervoz булганнар һәм куркуларга дучар булганнар – сез кебек. Аерма шунда: аларның карашлары һәм кыюлыгы. Сез үзегезне дөрес корал белән җиһазлагыз, тырышып практика ясагыз һәм уңай караш саклагыз. Сез аңлаганчы, шул корткалар сезне сәхнә аша ышанычлы итеп алып чыгар өчен канатларга әйләнәчәк.
Шуңа күрә, сез киләсе чыгыш алдыннан сәләмәтләр, тирләгән булсагыз, зур аңлау белән канатлану хисе белән кырга чыкмас өчен "Зендааның секрет" дип әйтеп чыгыгыз һәм иң яхшы сөйләүчеләрнең сезнең шитирдә булуларын искә төшерегез. Әзерлек, практика һәм юмор тотынырга белән, сез сәхнә куркуын гына җиңмичә, аудиториягездә дә озакка хәтердә калачак тәэсир калдырачаксыз.
